Λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή

ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΗΣ ΑΠΟΦΥΣΗ

Η σκωληκοειδής απόφυση είναι τμήμα του παχέος εντέρου και αποτελεί εμβρυϊκό υπόλειμμα. Έχει το σχήμα ενός μικρού σωλήνα περίπου 10 εκατοστών και διαμέτρου μερικών χιλιοστών. Εξορμάται από το τυφλό, κοντά στη συμβολή λεπτού και παχέος εντέρου, ο οποίος μοιάζει με σκώληκα εξ ου και η ονομασία της.

Επικοινωνεί, στην έκφυσή της, με τον αυλό του παχέος εντέρου, ενώ το άλλο άκρο της είναι κλειστό (τυφλό). Σε νεαρή ηλικία είναι πλούσια σε λεμφικό ιστό, ο οποίος βοηθά στην άμυνα του οργανισμού και συμβάλλει στη ρύθμιση της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου. Η σκωληκοειδής απόφυση δεν έχει ακριβή θέση, αλλά συνήθως εντοπίζεται στο δεξί κάτω τεταρτημόριο της κοιλιά.

ΟΞΕΙΑ ΣΚΩΛΗΚΟΕΙΔΙΤΙΔΑ

Τι είναι;

Είναι η οξεία φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης. Η φλεγμονή αυτή προκαλείται συνήθως από απόφραξη του αυλού της απόφυσης, για την οποία μπορεί να ευθύνονται διογκωμένοι λεμφαδένες γύρω από τη βάση της, κοπρόλιθοι, παράσιτα, καρκινοειδές ή πολύ σπανιότερα, ξένα σώματα. Η απόφραξη αυτή έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της συγκέντρωσης μικροβίων με αποτέλεσμα την εκδήλωση φλεγμονής (σκωληκοειδίτιδα). Χωρίς έγκαιρη διάγνωση, η φλεγμονή εξελίσσεται σε ισχαιμία, νέκρωση και μπορεί να οδηγήσει σε διάτρηση της σκωληκοειδούς απόφυσης (περιτονίτιδα). Η ταχύτητα στη διάγνωση και η αντιμετώπιση της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι εξαιρετικής σημασίας.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

• Ανορεξία: Είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα της σκωληκοειδίτιδας, σε βαθμό που αν δεν εμφανίζεται, είναι πιθανό να είναι λανθασμένη η διάγνωση. Ο ασθενής δεν έχει καθόλου όρεξη για φαγητό, ενώ ακόμη και η εικόνα του φαγητού του προκαλεί απέχθεια και ναυτία.
• Έμετος: Παρουσιάζεται περίπου σε ένα ποσοστό 75% των ασθενών, ενώ μπορεί να συνοδεύεται και από ναυτίες ή διάρροια.
• Πυρετός: Αν και είναι σύμπτωμα για πολλές ασθένειες, στην περίπτωση της σκωληκοειδίτιδας, η θερμοκρασία του ασθενούς μπορεί να είναι αυξημένη ελάχιστα (δέκατα) ή και 1-2 °C, ενώ σε βαριές ή/και παραμελημένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει και τους 40 °C. βαθμούς, με ρίγος και εξάντληση.
• Γενικότερο αίσθημα αδυναμίας.

Ποια είναι η μέθοδος διάγνωσης;

Ο Γενικός Χειρουργός θα χρειαστεί να πάρει λεπτομερές ιστορικό και να κάνει μια λεπτομερή κλινική εξέταση της κοιλιακής χώρας. Είναι απαραίτητο να διευκρινίζονται τυχόν υπάρχοντα προβλήματα ή συμπτώματα από το πεπτικό (έλκος, γαστρεντερίτιδα, χολολιθίαση), το ουροποιητικό (λοιμώξεις, νεφρολιθίαση), το γυναικολογικό (παθολογία από τις ωοθήκες λοιμώξεις των έσω γεννητικών οργάνων, πιθανή εγκυμοσύνη, πρόσφατες θεραπευτικές πράξεις). Κατά την κλινική εξέταση αναζητείται το σημείο ευαισθησίας, η ύπαρξη ψηλαφητής μάζας στην περιοχή του άλγους, η ύπαρξη και ένταση των εντερικών ήχων, καθώς και πιο ειδικά σημεία, όπως το σημείο Mc Burney, Blumberg, Rovsing, Ψοΐτη, κ.α. Η επιβεβαίωση της σκωληκοειδίτιδας γίνεται με τη βοήθεια εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων, όπως:

• Εξετάσεις αίματος (σημεία φλεγμονής)
• Εξετάσεις ούρων (προς αποκλεισμό μικροβιουρίας/πυουρίας)
• Υπερηχογράφημα ΑΚΚ ή αξονική εάν ο υπέρηχος δεν είναι διαγνωστικός ή υπάρχει υποψία αποστήματος.

Αντιμετώπιση

Η σκωληκοειδίτιδα αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση. Σπάνια, σε ειδικές περιπτώσεις, και επί πολύ ήπιων συμπτωμάτων μπορεί να ακολουθηθεί αρχικά συντηρητική (φαρμακευτική) αγωγή, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις ο ασθενής θα υποτροπιάσει και θα οδηγηθεί στην χειρουργική αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης.

Οι χειρουργικές τεχνικές έχουν εξελιχθεί και περιλαμβάνουν:

1. Ανοιχτή σκωληκοειδεκτομή

Η ανοικτή σκωληκοειδεκτομή περιλαμβάνει μια τομή ~ 8-10 εκ. στη δεξιά κάτω πλάγια κοιλιακή χώρα, δια της οποίας ανοίγονται όλοι οι μύες μέχρι να φτάσουμε στο πάσχον όργανο εντός της περιτοναικής κοιλότητας. Λόγω της μικρής τομής η δυνατότητα επισκόπησης της κοιλιακής χώρας είναι περιορισμένη και μπορεί να χρειαστεί επέκταση της τομής. Ο ασθενής μετά από μια ανοικτή επέμβαση συνήθως θα μείνει στο νοσοκομείο για 3-4 ημέρες ανάλογα της μετεγχειρητικής του πορείας. Η σίτιση και η κινητοποίησή του είναι σταδιακή, μετά τις πρώτες 48 ώρες. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποείται στις μέρες μας όλο και πιο σπάνια και τείνει να αντικατασταθεί πλήρως από την λαπαροσκοπική τεχνική, αφού εμφανίζει σαφή μειονεκτήματα για τον ασθενή και την ανάνηψη του.

2. Λαπαροσκοπική / Ρομποτική σκωληκοειδεκτομή

Η Λαπαροσκοπική / Ρομποτική σκωληκοειδεκτομή πραγματοποιείται μέσω τριών μικρών οπών στο κοιλιακό τοίχωμα (5 mm-1 cm), μέσα από τις οποίες ο χειρουργός εισάγει στην περιτοναική κοιλότητα ειδικά, λεπτά λαπαροσκοπικά εργαλεία. Τα εσωτερικά όργανα του ασθενούς προβάλλονται σε μεγέθυνση σε οθόνη υψηλής ανάλυσης και ευκρίνειας, χάρη σε μια μικροκάμερα που είναι ενσωματωμένη σε ένα από τα εξειδικευμένα και μικρής διαμέτρου χειρουργικά εργαλεία. Κατά την επέμβαση, η σκωληκοειδής απόφυση αφαιρείται ταχύτατα και αναίμακτα.

Ο ασθενής εξέρχεται συνήθως την επόμενη ημέρα από το νοσοκομείο χωρίς κανένα πόνο.

Η τεχνική αυτή, πέρα από τα γενικά πλεονεκτήματά της προσφέρει και διαγνωστική βοήθεια. Σε αμφίβολες περιπτώσεις, μπορεί ο χειρουργός να ελέγξει όλη την κοιλιά για τυχόν άλλο πρόβλημα και να το αντιμετωπίσει με τον καλύτερο τρόπο, χωρίς να χρειαστεί τροποποίηση της τομής και επιπλέον επιβάρυνση για τον ασθενή. Έτσι νέες μελέτες προτείνουν, σε αμφίβολες περιπτώσεις και σε ασθενείς δύσκολους, (παχύσαρκους, ηλικιωμένους, γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας) τη διενέργεια διαγνωστικής λαπαροσκόπησης και, εφόσον κριθεί διεγχειρητικά απαραίτητο, τη λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή.

Τα οφέλη των νέων τεχνικών

• Περιορισμένη καταστροφή ιστών και μικρό χειρουργικό τραύμα.
• Μεγέθυνση του χειρουργικού πεδίου και προβολή αυτού σε οθόνη, έτσι ώστε ο χειρουργός να εργάζεται με μεγαλύτερη ακρίβεια.
• Ελάχιστη απώλεια αίματος.
• Μικρότερο ποσοστό συμφύσεων.
• Αποφυγή των μετεγχειρητικών κηλών και ελαχιστοποίηση μετεγχειρητικών επιπλοκών από το χειρουργικό τραύμα.
• Ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος, ταχύτερη κινητοποίηση του ασθενούς.
• Λιγότερες καρδιοαναπνευστικές επιπλοκές, σύντομη νοσηλεία.
• Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.